top of page

   Қапан Сатыбалдин 1917 жылы 25 желтоқсанда Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданында туған. Ол балалар үйі жанындағы мектепте және Тау-кен өнеркәсібі училищесінде оқып білім алған. Одан кейін Алматыдағы Абай педагогика институтында, Москвадаға кинематография институтында оқыған. Қазақстан Жазушылар одағының жас жазушылар секциясын басқарды, республикалық газеттердің редакцияларында және Қазақ ССР кинематорграфия комитетінде қызмет істеді. Кезінде Жамбылдың әдеби секретары болды. 1943-1944 жылдары соғыс майданында «Совет жауынгері» газетінде қызмет етті. «Қазақфильм» студиясында директордың орынбасары, «Жұлдыз» журналында Бас редактордың орынбасары, «Қазақ әдбиеті» газетінің Бас редакторы, біраз уақыт Қазақстан Жазушылар одағының хатшысы болған.

   Қ.Сатыбалдиннің әдеби қызметі 1936 жылы басталды. Оның бұл кездердегі күнделікті тақырыптарға жазған өлеңдері «Социалистік Қазақстан» газетінің бетінде басыла бастады.

   1938 жылы оның «Мен жырлаймын» деген атпен бірінші өлеңдер жинағы шықты. Ол келесі жылы «Венецияның кегі», «Ағылшын сыр» поэмаларын жазды, соңғы поэмасы комсомолдың 20 жылдық мерекесіне арналған республикалық конкурста бәйге алды.

   1940 жылы «Айдан тамған жас», «Махаббат» поэмаларын жазды. Ұлы Отан соғысы жылдарында ол өлеңдер, очерктер жазып, олар республикалық және майдандық газеттерде жиі басылып тұрды. 1945 жылы Кеңес Одағының Батыры Әлия Молдағұловаға арналған поэмасы басылып шықты.

  Ол бірқатар драмалық шығармалардың да авторы. Киносценарийлер де жазған, Қ.Сатыбалдиннің сценарийлері бойынша көркем және деректі фильмдер түсірілген.

 Қ.Сатыбалдин И.А.Крыловтың мысалдарын, Н.А.Некрасовтың поэмасын, Н.Гулианың повесін, Горбатовтың пьесасын және туысқан республикалардың ақындарының өлеңдерін қазақ тіліне аудару саласына да көп еңбек етті.

   Қ.Сатыбалдин өз шығармашылығында қазақ халқының басынан кешкен тарихи-революцияны бейнелеуге тырысты, ұрпақтар сабақтастығын және қазақ даласында болып өткен әлеуметтік өзгерістердің тарихи мәнін көрсетті.

   Қ.Сатыбалдинннің 1975 жылы «Жазушы» баспасынан 4 томдық таңдамалы шығармалары жарық көрді. Алматыдағы өзі тұрған үйдің қабырғасына ескерткіш тақта қойылды. Қарағандыда бір көшенің аты берілді.

***

  Капан Сатыбалдин родился 25 декабря 1917 года в поселке Спасского медеплавильного завода Каркаралинского района Карагандинской области.

  Учился в горнопромышленном училище, на факультете языка и литературы Казахского педагогического института имени Абая, на сценарном факультете Всесоюзного государственного института кинематографии. В 1936-1937 гг. был литературным сотрудником газеты «Социалистік Қазақстан», в 1937-1959  работал в газете «Егемен Қазақстан», «Жас Алаш», в 1939-1940 годах – заведующим отделом газеты «Лениншіл жас», заведующим секцией молодых писателей Союза писателей Казахстана.

  Капан Сатыбалдин – участник Великой Отечественной войны, военный корреспондент. После войны он работал заместителем директора студии «Казахфильм» по сценарным делам, заместителем главного редактора журнала «Жұлдыз», главным редактором газеты «Қазақ әдебиеті». Некоторое время исполнял обязанности секретаря Союза писателей Казахстана.

  Печататься начал с 1936 года. Первый сборник стихов «Я пою» вышел в 1938 году. За ним последовали поэмы «Крылатая мечта», «Москва-Волга», «Слезы, капающие с луны», «Любовь», «Разгаданная загадка». В 1945 году появилась поэма «Алия», посвященная Герою Советского Союза Алие Молдагуловой. В издательстве «Жазушы» вышел сборник повестей, эссе и рассказов «Жаворонок» (1968).

  К. Сатыбалдин много работал в области драматургии и кинодраматургии. Его пьеса «Злая собака» поставлена Казахским академическим театром драмы имени Ауэзова, пьесы «Превратности любви», «Красавица Аягуз» шли в Республиканском театре юного зрителя. Одноактные пьесы ставились на многих самодеятельных сценах. Это «Обнаженный меч», «Сакен Сейфуллин» и др.

  По сценариям писателя поставлен художественный фильм «Песня зовет», художественно-документальные фильмы «Герои Кегенской долины», «Дина Нурпеисова».

  Сатыбалдиным переведены на казахский язык поэма Н. А. Некрасова «Русские женщины», ряд басен И. А. Крылова, повесть Г. Гулиа «Весна в Сакене», пьеса Б. Горбатова «Юность отцов» и другие произведения русских писателей и писателей братских народов.

  В своем творчестве он стремился отразить в художественных образах прошлое казахского народа, показать преемственность поколений и историческую значимость происшедших социальных преобразований в Казахской степи.

  В честь К. Сатыбалдина в Караганде названа улица.

  Писатель умер в 1969 году.

bottom of page