top of page

 

Бөпежанов Мұхит Құлжанұлы (1910-1999)

 

        Бөпежанов Мұхит Құлжанұлы 1910 жылы қазіргі Ақтөбе облысы Темір ауданының көлемінің туған. Ұлты қазақ. Білімі жоғары. Қазақ ССР-нің түсті металдар министірінің орынбасары болып жұмыс істеген. «Ұмытылмас 1921 жыл. Оқимын деген арманым орындалды. Орынбор қаласының коммуна мектебіне мені оқуға берді» деп Мұхит Құлжанұлы Бөпежанов еске алады. – Балалық шақта өте шықты, 1930 жылы мектеп бітірдім, ал келесі жылдан бастап, Москваның алтын және түсті металдар инситутының студенті болдым» 1936 жылы кен орындарын игерудің кенші инженері дипломын алады. Осы жылы Ауыр Өндіріс Халық Комиссаратының жолдамасымен Жезқазған кенішіне келеді. Еңбек жолын шахтада смена бастығы болып бастап, шахта бастығы, кен басқармасы бас инженерінің орынбасары, кен басқаромасының  бас инженері болып тағайындалды , ал 1958 жылдың шілде айынан бастап-кен басқармасының директоры. М.Қ. Бөпежанов жұмыс істейтін шахталардың қуатын ұлғайту жұмыстарының басшысы және рух берушісі, кен өндірудің жоғарғы өнімді өздігінен жүретін құрал-жабдықтарының жаңа әдістерін жүзеге асырудың бірден-бір ұйымдастырушысы бола білді. М.Қ. Бөпежановтың жанқиярлық еңбегі бірнеше рет үкімет наградаларымен бағаланды. «Ол 1941-1945 ж.ж Ұлы Отан соғысы кезінде жанқиярлық еңбегі үшін», «Үздік еңбегі үшін», «Жанқиярлық еңбегі үшін» медальдарымен наградталды, ал 1961 жылы 9-шы маусымдағы ССро Жоғарғы Советі Президиумының Указы мен  оған Социалистік Еңбек Ері атағы берілді. 1965 жылы М.Қ. Бөпежанов Қазақ ССР түсті металлургия министрлігінің орынбасары болып тағайындалды.

 

Әдебиеттер:

 

Бөпежанов Мұхит Құлжанұлы // Қарағанды. Қарағанды облысы: энциклопедия / ред. А. А. Абдулин. - Алматы: Атамұра, 2006. – 195 б.

 

Әлжантегі Т.  Жаңғырық : Кенші Қ. Ақәділов туралы  // Сарыарқа. - Жезқазған. - 2004. - 4 желтоқсан.

Жоныстегі Н.  Бөпежанов биігі ешқашан аласармайды // Мысты өңір. - 2010. - 8 қаңтар (№ 2). - 6 б.

Рахметов Ш. Жезқазған кен өндірісінің тұңғыш еңбек ері [Электрондық ресурс] 

 

 

 

Бупежанов Мухит Кульжанович (1910-1999)

 

        Бупежанов Мухит Кульжанович - организатор производства, советский казахский государственный деятель, директор Джезказганского рудника Джезказганского горно-металлургического комбината Карагандинского совнархоза, Казахская ССР. Родился в 1910 году в Темирском районе Актюбинской области. В 11 лет поступил в школу-коммуну в г. Оренбурге, в 1930 г. окончил школу и в том же году стал студентом Московского института цветных металлов и золота. В 1936 г. получил диплом горного инженера по разработке рудных месторождений и по путевке приехал в Жезказган, где начал работу в должности начальника смены шахты, начальником шахты. зам. главного инженера рудоуправления, главным инженером его, а в 1958 г. директором рудоуправления. М. К. Бупежанов был инициатором и руководителем работ по увеличению мощностей действующих шахт рудника, внедрению новой технологии добычи руды высокопроизводительным самоходным оборудованием. Он награжден медалями "За доблестный труд в ВОВ 1941-45 г.г.", "За трудовое отличие", "За трудовую доблесть" и Указом Президиума Верховного Совета СССР от 9 июня 1961 г. ему было присвоено звание Героя Социалистического Труда, Лауреат госпремии СССР В 1965 г. был назначен заместителем министра цветной металлургии Каз.ССР. Награжден орденом Ленина (09.06.1961), медалями, в том числе "За трудовую доблесть" (27.10.1951).  Почётный гражданин города Сатпаев.

 

Литература:

 

Бупежанов Мухит Кульжанович // Караганда. Карагандинская область  : энциклопедия / ред. А. Абдулин. - Алматы : Атамұра, 2008. - С 184.

Бупежанов Мухит Кульжанович  // Герои Социалистического Труда-казахстанцы : в 4-х т.: Т. 2. - Алма-Ата : Казахстан, 1969. – С 453-454.

Муканов У.  Город  Сатпаев и сатбаевцы [Электронный ресурс] : монография. - Жезказган : ОАО "Полиграфия", 2003. - 190 с.

Хохлова К.  Человек огромной души : соратник К.Сатпаева - М.К. Бупежанов // Подробности. - 2005 . - 6 дек. (N186). - С. 2-3.

bottom of page